Özü Sözü Doğru Olma

Turgut Çakır

Yüksek ahlakın temellerinden birisi de özü ile sözünün bir olmasıdır. Liderin en önemli özelliklerinden biri, özü sözü doğru olmaktır. Bir başka özellik de, nefsine hakim olmak ve kendisini frenlemesini bilmektir.

Mevlana şöyle der: "Ya olduğun gibi görün, ya göründüğün gibi ol."
İnsan davranışlarından kendisini sorumlu kılabilmeli... Vicdan bilincine sahip olmalı...

Vicdan Tanrı'nın sesidir. İnsan yaşadığı sürece Tanrı'nın sesini dinlemeli...

Vicdanın insan üzerinde iki türlü etkisi vardır. Biri, "Bir işten önce, o işi yapmadan önce ya da düşünürken içimizden bir duygunun onun iyiliği ve kötülüğü hakkında uyarı duygusudur." İkinciisi ise, "İşi işledikten sonra vicdanımızın bize haz ya da üzüntü vermesidir." "Şu halde vicdan, içimizde yaşadığımız sürece çalışan, iyiye iyi, kötüye kötü hükmünü veren yargıç, aynı zamanda bir yasa vazedendir. Burada bilinç tanık, vicdan yargıçtır."

Sokrat vicdan hakkında şunları söyler.
"Tanrı tarafından insanların kalplerine ilham olunan ilim yasalarıdır."
Jean Jak Rousseau'ya göre, "Vicdan Tanrı'nın sesidir. Vicdanı insan, bu yönden bir topluluk içerisinde en akıllı ve en hayırlı bir kimsedir. Çünkü bu insan, hayırı ve şerri birbirinden ayırır, erdeme koşar ve rezaletten kaçar."

Sevgili Peygamberimiz de, "Hayır, nefsin kendisine ısındığı, kalbin rahatlaştığı, yüreğin oturduğu şeydir. Şer ise, nefsin kendisine ısınamadığı, kalbin tatmin olmadığı, içinde tereddüt ve ızdıraplar meydana getiren şeydir."

Kısaca vicdan, iyiyi kötüden, hayrı şerden ayırıp anlatan ve Tanrı tarafından insanlara lütfedilen bir duygudur."
Sokrat şöyle der: "Kötülükten başka şeyi gülünç bulanlar, çılgınca tutkulardan, kötü alışkanlıklardan başka şeyi alaya alanlar boş insanlardır."

Halk arasında şu kavramlar sık sık söylenir: "Namuslu insan, namussuz insan"

Atatürk, tembellik bütün kötülüklerin anasıdır, der. Doğru. Tembelliğin doğurduğu belalardan biri de fuhuştur.
Bana göre namus insanın aklı ve yüreğidir. Akıl temel ögedir. İnsana üstünlük verir. İnsan aynı zamanda akıl ile birlikte hayırı ve esenliği bulur.

Kuran'da Tin isimli bir sure var. Bu surenin meali şöyle: "İncire, zeytine, Sina Dağı'na ve şu emin beldeye yemin ederim ki, biz insanı en güzel biçimde yarattık. Sonra onu aşağıların aşağısına indirdik."
"Allah Teala insanı ruh ve beden kabiliyetleri bakımından canlıların en mükemmeli kılmıştır. Surede "en güzel biçimde yarattık" ifadesi bu hususu belirtmektedir. İnsan serbest iradesi ile ya bu kabiliyetlerini güzel kullanarak "kamil insan" olacak, yahut da aksi yönü tutarak şuurlu varlıkların ve canlıların en aşağı mertebesinde yer alacaktır."
Sevgili Peygamberimiz buyurur: "Kişi zina ettiği zaman iman ondan çıkar, üzerinde bir gölgelik gibi olur. Zinayı tamamen terk ettiği zaman, iman tekrar ona döner."
 
Eğer insanın ruhu kirli olursa,
O insan, ruhunu kirleten nefsine egemen olmalı.
Sevgili Peygamberimize göre, "En kuvvetli düşman, içindeki nefsindir."
 
Eğer insan manevi erdemlerinden yoksun olursa,
O, insan olmaktan çıkar.
 
Namus insanın aklı ve yüreğidir. Sevgili Peygamberimizin bir duası şöyle: "Allah'ım! Kötü ahlaklardan, kötü işlerden ve kötü arzulardan sana sığınırım."

Burada söylenecek ilk söz şu olmalı...
Sevgili Peygamberimiz "Bir baba, çocuğuna güzel ahlaktan daha üstün bir miras bırakamaz."

İnsan güzel ahlaktan yoksun kalırsa, hata üstüne hata yapar. "Kul bir günah işler, ama onunla cennete girer. Bu şöyle olur: İşlediği günahı devamlı hatırındadır. Ondan her hatırladıkça tövbe edip kaçınır. Böylece o günahı sebebiyle cennete girer."